Αφορμή γι΄αυτό το update υπήρξαν τα λόγια της κ. Ολν. Τσιρίδη στο τελευταίο βίντεο της 3ης ενότητας, όπου εξέφραζε με βεβαιότητα την δυνατότητα χρήσης και άλλων ψηφιακών μέσων για την εφαρμογή των 7 αρχών της “Νέας Μάθησης”, σε περίπτωση που δεν μπορούμε να έχουμε για κάποιους λόγους πρόσβαση στην πλατφόρμα CGScholar των αγαπητών και ξεχωριστών καθηγητών Cope και Καλάντζη.

“...αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι ο εκπαιδευτικός, να γνωρίζει αυτές τις αρχές και να μπορέσει με διάφορους τρόπους να τις εφαρμόσει με βάση τις δυνατότητες που δίνει το κάθε τεχνολογικό εργαλείο και κάθε πλατφόρμα. Αυτό είναι το σημαντικό που θα πρέπει να δούμε”.

‘Εχοντας λοιπόν αυτά κατά νου και ούσα χρόνια τώρα μάχιμη εκπαιδευτικός που ασχολείται με την εκπόνηση project και δραστηριοτήτων στο πλαίσιο διαφόρων ξενόγλωσσων προγραμμάτων, αλλά και ως επιμορφώτρια B΄επιπέδου T.Π.Ε., σκέφτηκα να συγκεντρώσω για κάθε μια αρχή ψηφιακά εργαλεία και εφαρμογές, τα οποία θα μπορούσαν να “υποκαταστήσουν” (όχι όμως να αντικαταστήσουν!!!!) την συγκεκριμένη πλατφόρμα, στην οποία θα΄ταν μεγάλη ευλογία να΄χουμε συνεχώς πρόσβαση και να μπορούμε με τις τάξεις μας να εφαρμόζουμε τις 7 αρχές της “Νέας Μάθησης” ο καθένας στο αντικείμενό του.

Πρέπει βέβαια να τονίσω ότι η χρήση ψηφιακών εργαλείων, εφαρμογών και άλλων εκπαιδευτικών πλατφορμών δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά όπως και άλλοι συνάδελφοι έχουν τονίσει σε αυτό το masterclass είναι το εργαλείο, το οποίο θα μπορέσει να μας δημιουργήσει περισσότερες ακόμη δυνατότητες στην εφαρμογή των αρχών αυτών, διαμεσολαβώντας την επιθυμητή γνώση στους μαθητές μας, είτε αυτοί δρούν ατομικά ή ομαδοσυνεργατικά. “Η ενσωμάτωση και η κατάλληλη χρήση εφαρμογών ΤΠΕ στη διδασκαλία διευρύνει τόσο τις προφορικές όσο και τις γραπτές δεξιότητες των χρηστών, αφού μέσα από αυτές έρχονται σε επαφή με διασκεδαστικό και ενδιαφέρον υλικό, και επικοινωνούν μεταξύ τους για αυθεντικούς λόγους στην ξένη γλώσσα, συνεργάζονται προκειμένου να επιλύσουν μια δραστηριότητα, να ανταλλάξουν πληροφορίες και γνώμες, να δημιουργήσουν.” (Αρβανίτης και Παναγιωτίδης, 2009)

Η ένταξη ψηφιακών μέσων στην εκπαιδευτική και μαθησιακή διαδικασία προσδίδει σε κάθε έναν συμμετέχοντα και διαφορετικό ρόλο: στον εκπαιδευτικό τον ρόλο του διοργανωτή, συμβούλου, καθοδηγητή, ενώ στους μαθητές την δυνατότητα ενεργής συμμετοχής μέσω επικοινωνίας, συνεργασίας, διάδρασης, διαπραγμάτευσης, δημιουργικότητας, πρωτοβουλίας, κριτικής σκέψης και αυτονομίας, ενώ τα τεχνολογικά εργαλεία διευκολύνουν (βασικά) την μεταξύ των μαθητών συνεργασία, με στόχο την μεγαλύτερη και αποτελεσματικότερη αξιοποίησή τους.

 Ακόμη πρέπει να τονίσω ότι τα ψηφιακά εργαλεία δεν είναι πανάκεια για την διαμεσολάβηση της μάθησης, κάποια ψηφιακά εργαλεία μπορούν κάλλιστα να εξυπηρετήσουν την εφαρμογή περισσοτέρων αρχών και αναμφισβήτητα και με συνδυαστικό τρόπο, συνήθως αναβαθμίζονται από δωρεάν χρήση σε επί πληρωμή, ή για ανεξήγητους λόγους σταματούν ξαφνικά την λειτουργία τους ή εμφανίζονται νεότερης τεχνολογίας και ίσως πιο αξιόπιστα και σύγχρονα. Γι΄αυτό προσπαθούμε από κάθε είδος/κατηγορία να χρησιμοποιούμε δύο τρία διαφορετικά, ώστε να μην μας εκπλήξει άσχημα η έλλειψη κάποιου. 

Για την πρώτη αρχή της “Πανταχού παρούσας μάθησης” διάλεξα γνωστές εκπαιδευτικές πλατφόρμες μάθησης με προηχογραφημένες διαλέξεις, όπως και Λογισμικά διαχείρισης μαθημάτων (LMS: Learning Management Systems) και πλαισιώνω με κάποιες γνωστές εφαρμογές άμεσης εκμάθησης ξένων γλωσσών. Σε όλα αυτά ο μαθητής έχει πρόσβαση από την κινητή του συσκευή ή από τον υπολογιστή και μπορεί να καθορίσει ο ίδιος το χρονοδιάγραμμα της μαθησιακής του διάδρασης και επιμόρφωσης.

Για την δεύτερη αρχή “Ενεργή παραγωγή γνώσης” επίλεξα εφαρμογές και ψηφιακά εργαλεία (προσβάσιμα και από κινητές και έξυπνες συσκευές) δωρεάν κατά βάση, για εφαρμογή σε iPad ή Android, που μετατρέπουν την οθόνη των συσκευών σε εγγράψιμο λευκό πίνακα, επιτρέπουν δημιουργία βιντεομαθημάτων με την προσθήκη κειμένων, κινουμένων σχεδίων, εικόνων, αρχείων ήχου, παρέχουν ακόμη και δυνατότητες: α) ποικίλης επεξεργασίας αρχείων βίντεο και εικόνων με προσθήκη Quiz και ερωτηματολογίων, β) δημιουργίας περιεχομένου εν είδη comics, φύλλων εργασίας, διαδραστικών ασκήσεων, κλπ. γ) αναρτήσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δ) επεξεργασίας ιστοσελίδων ή ε) δημιουργίας e-book και ψηφιακών περιοδικών.

Για την τρίτη αρχή “Πολυτροπικότητα” προτείνω εφαρμογές επεξεργασίας ήχου και εικόνας, ιστότοπους δωρεάν παροχής φωτογραφιών χωρίς πνευματικά δικαιώματα (άδειες Creative Commons), εφαρμογές και ψηφιακούς χώρους που υποστηρίζουν την συνδυαστική δημιουργία περιεχομένου με πολυμεσικό υλικό, εφαρμογές επαυξημένης πραγματικότητας, που προωθούν και την παιγνιώδη μάθηση, όπως και κάποιες δημιουργίας αρχείων ήχου με Avatar, κλπ.

Η τέταρτη αρχή “Διαρκής ανατροφοδότηση” εστιάζει σε εφαρμογές/ιστότοπους/ψηφιακά εργαλεία όπου είτε μπορεί κανείς να α) αναρτήσει περιεχόμενο και να προκαλέσει συζήτηση, β) ζητήσει ανατροφοδότηση από την εκπαιδευτική κοινότητα (ατομικά ή συλλογικά), και γ) (προ)καλέσει (για) πρόσκαιρη (ετερο)αξιολόγηση με στόχο την αναβάθμιση του μέχρι τούδε εκπονημένου έργου.

Η επόμενη αρχή “Συνεργατική νοημοσύνη” επαφίεται σε ψηφιακά εργαλεία και εφαρμογές που προάγουν και ενισχύουν την συνεργατικότητα εξ αποστάσεως σύγχρονα ή ασύγχρονα. Τα περισσότερα από αυτά ήταν άξιοι συνεργάτες μας κατά την διάρκεια του lockdown.

Για την αρχή “Μεταγνώση” απαραίτητα διαφαίνονται αρκετά webtools ανταπόκρισης κοινού, όπως και εργαλεία δημιουργίας ρουμπρίκας (rubrics) για απολογισμό και αυτο(ετερο)αξιολόγηση μετά το πέρας διεξαγωγής δραστηριότητας/project κλπ.

Τα ψηφιακά εργαλεία που επέλεξα για την τελευταία αρχή, που αποτελεί και το εκπαιδευτικό μοντέλο της “Διαφοροποιημένης μάθησης”, αποσκοπούν στην δημιουργία ενός τελικού συνεργατικού προϊόντος, σύμφωνα με τις ιδιαίτερες ικανότητες καθενός από τους μαθητές που συμμετέχουν. Η Διαφοροποίηση έγκειται στο περιεχόμενο, την διαδικασία ή το αποτέλεσμα, στα οποία δίνεται ξεχωριστή ή συνδυαστική έμφαση.

Ολοκληρώνω την μακροσκελή παρουσίασή μου με την ελπίδα ότι διευκολύνω την εδώ εκπαιδευτική κοινότητα στην εφαρμογή των 7 αρχών της “Νέας Μάθησης”, με την χρήση ποικίλων ψηφιακών μέσων και εφαρμογών σε περίπτωση που δεν είναι εφικτή η πρόσβαση στην πλατφόρμα CGScholar.

Αρβανίτης, Π. & Παναγιωτίδης, Π. (2009). Web 2.0, e-learning 2.0 και εκμάθηση ξένων γλωσσών. Συνθέσεις, 45-59.